| Het
is velen duidelijk geworden dat er zich naast en tussen het vertrouwde
veld van galerieën en musea in Antwerpen een netwerk aan
het vormen is van kunstenaars, muzikanten en performers voor wie
uitwisseling, samenwerking en interdisciplinariteit een grote
betekenis hebben. ‘Alternatieve’ plaatsen als Factor
44, Radio Centraal en Scheldapen vormen, haast letterlijk, tijdelijke
knooppunten van dit glijdende landschap, dat voor de rest bevolkt
wordt door eenmansorganisaties en tijdelijke collectieven. Kleine
platenlabels, kunstenaarsinitiatieven en multidisciplinaire collectieven
opereren schijnbaar in de periferie van het officiële artistieke
landschap, maar dit sluit tijdelijke connecties met meer ‘officiële’
of mainstream instellingen niet uit. Kopstoot! wil die huidige
dynamiek van de Antwerpse scène in kaart brengen en ze
koppelen aan haar recente voorgeschiedenis uit de jaren tachtig
en negentig. Daarbij vormen de internationale contacten, de zelforganisatie
door kunstenaars en de knooppunten tussen beeldende kunst, performance
en muziek de rode draden. Het kunsthistorische canon wil namelijk
dat na de meer ‘collectivistische’ kunst van de jaren
zeventig, de jaren tachtig het decennium van de postmoderne individualist
inluidden, terwijl de jaren negentig opnieuw in het teken staan
van een meer ‘sociaal’ kunstenaarschap. Dit klopt
slechts ten dele. Ook in de jaren tachtig is er, naast de opkomst
van de musea voor hedendaagse kunst en het succes van de galerieën,
een grote bedrijvigheid van groepen, kunstenaarsruimten en collectieven.
De activiteiten
en publicaties van een postpunkcollectief als Club Moral bewijzen
dit. Het lijkt weliswaar alsof er de laatste jaren steeds makkelijker
kruisbestuivingen lijken te ontstaan tussen beeldende kunst, muziek,
performance en kunstenaarspublicaties, en tussen kunstenaars onderling.
Bij nader inzien gaat dit echter terug op de kern van de historische
avant-garde. Kopstoot! bestaat uit een ‘zwevend archief
’ met documenten en publicaties en een concertavond (De
Brakke Grond, Amsterdam), een publicatie en een boekenclub (De
Bewaerschole, Haamstede). Het project heeft zijn vorm gekregen
door de nauwe samenwerking tussen een kunsthistoricus (ondergetekende)
en de kunstenaars Dennis Tyfus, Vaast Colson en Nico Dockx. Behalve
het feit dat deze drie sterk geïnteresseerd zijn in wisselwerkingen
tussen beeldende kunst en muziek en vaak opereren in (tijdelijke)
samenwerkingsverbanden, leeft er bij elk van hen een grote belangstelling
voor het recente verleden van de kunst. Dat maakt dit project
tot een hybride: het is noch kunstwerk, noch kunstwetenschap,
maar bevat componenten van beide. Onze werkwijze is te vergelijken
met die van een archeoloog die een beperkt en makkelijk te overzien
terrein afbakent, om daarna over te gaan tot het laag na laag
afschrapen en het registreren van de zichtbare sporen, zonder
deze te gaan interpreteren. Reconstructies gebeuren immers per
definitie achteraf.
Johan Pas, curator Kopstoot!, oktober 2007
DE
KOPPEN ACHTER DE KOPSTOOT
|
Johan
Pas (°1963) is doctor in de kunstwetenschappen
en doceert aan de Hogeschool Antwerpen. Hij is tentoonstellingsmaker
en auteur. Hij houdt van archieven en is een fervent verzamelaar
van ruïnes en van publicaties over en door post-1968
kunstenaars. Zijn recente onderzoek spitst zich toe op de
avant-garde kunst in België tijdens de jaren zeventig
en tachtig. |
Vaast
Colson (°1977) buigt zich in zijn performances
en installaties over het ontstaan van het beeld, de methodiek
van de beeldende taal en de rol van kunst en kunstenaar. Hij
doorprikt met speelse scherpzinnigheid de constructies van
zijn artistieke voorgangers en produceert daarbij eigen nieuwe
rollen en identiteiten. |
| Nico
Dockx (°1974) koestert een fundamentele belangstelling
voor archieven en structurele processen zoals data, herinneringen,
informatie, distributie en management. Resulterend uit een
intense samenwerking met andere kunstenaars, onderzoeken zijn
performances, installaties, publicaties en video's de relatie
tussen waarneming en herinnering. |
Dennis
Tyfus (°1979) is de man achter Ultra Eczema,
dat vinylplaten, posters en boekjes uitgeeft en happenings,
performances, radioprogramma’s en andere underground
events organiseert. Zijn productie gaat van tekeningen op
allerlei dragers en cd’s met door kinderen voortgebracht
lawaai en telefonische experimenten tot t-shirts en fanzines.
WWW.DENNISTYFUS.TK |
|
