Warning: The magic method GADWP_Manager::__wakeup() must have public visibility in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php on line 76 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/themes/inspire-oud/functions.php on line 302 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-content/plugins/google-analytics-dashboard-for-wp/gadwp.php:76) in /customers/c/3/4/bewaerschole-archief.nl/httpd.www/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1758 {"id":4068,"date":"2018-09-03T10:24:10","date_gmt":"2018-09-03T09:24:10","guid":{"rendered":"http:\/\/bewaerschole-archief.nl\/?p=4068"},"modified":"2018-09-03T13:24:53","modified_gmt":"2018-09-03T12:24:53","slug":"ooggetuige","status":"publish","type":"post","link":"http:\/\/bewaerschole-archief.nl\/ooggetuige\/","title":{"rendered":"ooggetuige"},"content":{"rendered":"

2018-09-01 balanceren tussen zoet en zout.
\nDe afsluitende manifestatie van het gelijknamig vijfjarig project van tentoonstellingsruimte de bewaerschole \u2013 Burgh-Haamstede begon met enkele sprekers, onder wie Leo Adriaanse van Rijkswaterstaat. Hij verwees naar filosofen en onder andere technieksocioloog Bruno Latour. Dat techniek gewoon menseigen is, het alsmaar willen verbeteren. Denk maar aan plantenveredeling, waar de kunstenaars van de Onkruidenier (Jonmar van Vlijmen<\/a>, Ronald Boer<\/a> en Rosanne van Wijk) mooi op inspelen met hun strandbiet, oermoeder van zowel de suikerbiet, voederbiet als de direct voor onze consumptie geschikte rode biet. Maar het roer moet om. Er moet meer gekeken worden naar \u201cWhat happens\u201d in plaats van het tot nog toe gebruikelijke \u201cWhat we plan to do\u201d. Het is noodzaak om tot samenwerking te komen tussen natuur en techniek om toekomstige rampen (voor de mens althans) te voorkomen. Zo ging Marcha Dedert (ZMF – Zeeuwse Milieu Federatie) in discussie met kleine groepjes bezoekers over de Balans in de toekomst.
\nZelf wilde ik er vooral een dag om van te genieten van maken en zocht met mijn dochter Johanna van Dijke<\/a> in ons beider vrijwilligersrooster wanneer we gezamenlijk zouden kunnen aanmonsteren op de boot naar de zeetuin. (Jeroen van Westen<\/a> en Anne Ausloos). Allereerst moesten we ons aanmonsterboekje halen en de tijd van afvaart bestempelen. Reddingsvesten aan en een heuse instructie hoe te handelen als we overboord zouden raken, in rugligging de knie\u00ebn optrekken en de armen gekruist over de borst wachten op redding. Kostbaarheden achterlaten. Veerle, Jeroens dochter, kreeg zelfs twee gehoorapparaten in beheer. Een koptelefoon op en aan de hand van lieve gastvrouwen en dito heren werden we over de glibberige helling naar de tijdelijke houten steiger geleid. Zodra we instapten, begon een fascinerend muziekstuk van Koos de Muinck, gebaseerd op omgevingsgeluiden van water en vogels, van beat box tot fluitspel, halverwege onderbroken door het prachtige wiergedicht van Miek Zwamborn. De ruimte waar ik ooit met de kano maar net onder het lage plafond door kon, opende zich nu als een gigantische kathedraal met metershoge levende wanden door oesters begroeid. Af en toe spuugde er eentje een straaltje water naar buiten en werd de muziek versterkt door de plonsjes en klotsjes uit de werkelijkheid. Gewiegd en gedragen, door Jeroen en Anne rondgeduwd in een ander indrukwekkend universum. Eenmaal weer aan vaste wal had Johanna dienst in het dorpshuis van Serooskerke, die omgebouwd was tot tijdelijke bioscoop. De film \u201cStillness II\u201d van Esther Kokmeijer<\/a> liet me drijven op de deinende ademhaling tussen de smeltende ijsschotsen van de poolzee\u00ebn. Onderwatererosie deed de ijssneeuw sponzig afbrokkelen. Soms brak er opeens een scherpe barst in een gaaf wit oppervlak. Ook wel een beetje dreigend, het silhouet van een roerloos, monumentaal gebergte waar omheen alles beweegt. Onverstoorbaar. Kruiend ijs, grote brokken tot geometrische vormen vers afgescheurd, die traag in het decor voorlangs schuiven.
\nErna moet ik op mijn post zijn in het tweede caisson, waar Jeroen en Anne de film \u201cSuspensie\u201d vertonen.
\nAfdalend langs de ladder kom je van het felle zonlicht in een duistergebied. Onder een zwevende wand door kruipend, licht ik de mensen met zaklantaarn bij om ze naar de houten bankjes te begeleiden tot ook hun ogen aan het nog diepere donker in de tweede ruimte zijn gewend. Een kleibol zweeft in, door zijn eigen aftakeling, steeds troebeler wordend water tot hij uiteindelijk met luide knallen en geborrel vol water loopt, uit elkaar valt en naar de bodem zinkt. Een eenvoudige demonstratie van de wet van Archimedes, dat de opwaartse kracht gelijk staat aan het gewicht van de door het volume verplaatste vloeistof. De film past zo goed in de sfeer van de locatie. Af en toe is het druk en moeten mensen blijven staan. Het is een voortdurend komen en gaan, omdat sommigen het een beetje beangstigend vinden en daar niet lang willen blijven. Maar ook is er een vrouw, die de hele 55 minuten geboeid zitten blijft en me vertelt, dat het al haar tweede keer is.
\nWeer bovengronds spoed ik me naar de wapperende doeken van Marjolijn Boterenbrood<\/a> helemaal aan het andere eind van het terrein. Achteraf vind ik het jammer zo snel aan alle beelden voorbij te zijn gegaan. De kleurige schaduwen op het asfalt bij Willem Besselink<\/a> , als ware het glas in lood. De bijna sjamanistische rituelen van de Onkruidenier. De performance van Esther Kokmeijer en Elmar C. Fuchs in de \u201cFlight Chart\u201d om te onderzoeken welke invloed deze geometrische veelhoek, bestaande uit koperen buisjes, heeft op elektrische ladingen, inclusief die van de mens. Ik heb het gemist, want toen ik na het eten bij Fritureluur weer naar het dorpshuis liep om ook alle andere films te zien, dacht ik daarna op mijn gemakje de beelden nog te kunnen bekijken, maar we kwamen te laat en het meeste was al opgeruimd en iedereen aan de borrel.
\n\u201cVan de Punt tot Bru\u201d (Gerco de Ruijter) gaf me een luchtballongevoel. Heel vervreemdend, zelf leek je alsmaar in beweging, terwijl wat je zag doodstil bleef staan, bevroren branding, stille bewegingloze auto\u2019s. Het spontane commentaar van een plat Schouws pratende Kees Boogerd trok dat vreemde verre weer nabij in een bepaald soort intimiteit. Juist die tegenstelling maakte het spannend.
\nDe film \u201cHet Theater der Natuur\u201d (Astrid van Nimwegen) geeft een blik op het wisselende licht en het verloop van het getij gedurende een aantal weken. Daarnaast stonden er in het echt, vanuit hetzelfde standpunt op de helling, 10 rijen houten stoelen opgesteld om bezoekers uit te nodigen het moment zelf te observeren. Om de 10 minuten moest de voorste rij verplaatst worden naar de achterste en maakte zo het opkomende tij zichtbaar. Als toegift werd de film Droog\/Kinsugi (Jaap Verseput \u2013 akkerbouwer, muzikant, filmer en cultureel ondernemer) getoond over de gebarsten aarde van de droogvallende kreek. Hij onderzocht hoe zout de zee, de Grevelingen en de Kreek op dat moment waren en of het mogelijk was de deze zomer keiharde, verdroogde aarde met water uit de Kreek te bevloeien om de uien beter te kunnen oogsten. Kinsugi is een Japanse term, waarbij barsten in de keramiek juist benadrukt worden door deze met goud op te vullen. Om het Hollands pragmatisch te zeggen, van de nood een deugd maken, in elk kwaad schuilt ook iets goeds waarbij men meestal op leermomenten doelt. In ieder ongeluk schuilt wel een gelukje is er nog zo een en inderdaad zijn die breukpatronen prachtig om te zien. Ik had deze laatste drie films niet willen missen (de film van Bruno Doedens had ik al uitgebreid gezien bij \u201cFilm by the Sea\u201d vorig jaar), maar ik was wel blij dat ik vroeg op de dag toch nog even had stil gestaan bij het werk van Aletta de Jong, want het alchemistisch proces van zoet water winning uit zeewater, levert ook visueel een mooi beeld op. Zwarte vaten zijn afgedekt met transparant plastic. Boven elk vat een diepe kuil, veroorzaakt door het gewicht van agar agar. Dit is gemaakt van zeewier en blijft enigszins transparant, waardoor je het zoet water opvang bakje kunt zien, dat er precies onder staat. De zon verwarmt de zwarte vaten waarin het laagje zeewater verdampt en tegen het plastic condenseert, naar het diepste punt toe loopt en als zoet water neer druppelt in het bakje. Ook voor het kunstenaarsboek in de vorm van een bijenkast met in plaats van raten een soort hangende archiefmappen over alle mogelijke plattegronden van Schouwen-Duiveland, die Marjolijn Boterenenbrood verzamelde of maakte, had ik helaas geen tijd. Maar er werden door haar en Michiel Romeyn verschillende uit de kast gehaald en tegen het licht gehouden. Ook geen tijd voor ontmoetingen met oude bekenden van ver, zelfs verschillenden uit Amsterdam. Al met al een prachtige, spannende en soms leerzame dag, die ongelofelijk snel voorbij was, maar genoten heb ik zeker.<\/p>\n

teja van hoften<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"