Garnalen pellen en oogsten

23 maart 2018 - marjolijn blogt, Marjolijn Boterenbrood, recensies en blogs, zoet en zout

Pikzwart van de roet uit de schoorsteen van de stoomtram kwamen Aart en zijn zus aan in Brouwershaven, tram en schip, een hele dagreis vanaf de halte Feyenoord in Rotterdam. 

Marja Sonneveld’s band met Schouwen komt door haar vader’s warme verhalen over het eiland. Haar grootmoeder, Adriana van Schelven, werd geboren in Brouwershaven. Marja’s vader Aart Arie Johannes, de zoon van Adriana, werd in Rotterdam geboren. Hij vertelde zijn kinderen haarscherpe herinneringen aan de crisistijd in Rotterdam en aan hun zomervakanties in Brouwershaven. Daar logeerden zij twee maanden bij hun neefjes en nichtjes, ver van de drukke en arme Tarwewijk in Charlois, Rotterdam. Hun halfbroers en ouders bleven in Rotterdam om daar de eindjes aan elkaar te knopen. Aart hielp met oogsten op de velden in augustus en garnalenpellen. Hij voelde zich er erg gelukkig in vergelijking met de Charlois: gezamenlijk oogsten met ooms en tantes, neven en nichten, met elkaar garnalen pellen aan de grote ronde tafel tussen andere jongens en meisjes, knietjes wrijvend onder tafel.

Zijn ooms lazen voor uit het oude testament, de losse sfeer van zijn tantes en de dorpse warmte. Zijn moeder, oma Adriana, was van de zwarte-kousen-kerk  -altijd in het pikzwart gekleed – was géén levensgenieter maar vastberaden, serieus en beladen met schuldgevoelens. Haar oudste zoon, de halfbroer van mijn vader, was een bastaard kind, Adriana werkte als jonge vrouw bij rijke mensen in huis in de grote stad…. Plichtsgetrouwe moeder, door de predestinatieleer gevoed, zag een uiterst somber hiernamaals tegemoet. Aart en zijn zus brachten zondags de tijd door in de protestante kerk aan de haven, al psalmen zingend en preken luisterend naar hel en verdoemenis. Maar de enorme, meestal vrij lege katholieke kerk, maakte echter een diepe indruk op Aart; van heinde en verre zichtbaar, vanaf zee en land, in de zon bijna wit oplichtend, bij slecht weer bijna zwart. Aart wilde van deze predestinatieleer af, omdat hij zag hoe zijn lieve moeder daaronder leed. Hij bekeerde zich na zijn diensttijd tot katholiek. Het oude testament voorlezen bleef leidraad bij het katholieke gezin waarin Marja in Haarlem opgroeide.